Günümüzde gökyüzü gözlemleri epey ilerlemiş durumdadır. Astronomi ve Teknoloji her dalda olduğu gibi bu konuda da oldukça büyük bir paya sahiptir.
Astronomi ve gözlem dendiğinde akla ilk gelen araç teleskoptur. Ancak teleskobun da birçok çeşidi vardır. Gözlemlerde kullanılan araçlar; dürbünler, optik teleskoplar, radyo teleskopları, X ışını teleskopları, kızılötesi ışını teleskopları, gama ışını teleskopları, kırıcı (mercekli) teleskoplar, yansıtıcı (aynalı) teleskoplar, melez (mercekli ve aynalı) teleskoplardır.
Astronomide kullanılan araçlar nelerdir?
Astronomide kullanılan gözlem araçları kısaca; Dürbünler, Optik Teleskoplar, Radyo Teleskopları, X Işını Teleskopları, Kızılötesi Işını Teleskopları, Gama Işını Teleskopları, Kırıcı (Mercekli) Teleskoplar, Yansıtıcı (Aynalı) Teleskoplar, Melez (Mercekli ve Aynalı) Teleskoplarıdır.
Dürbünler
Astronomi için kullanılan dürbünler, yıldızların gözlenebilmesi için büyük objektif lenslere sahiptirler. Bu lensler daha çok ışık alırlar. Bu sayede daha uzağın görülmesini sağlarlar. Ancak daha iyi bir kalite için tripod kullanılmalı ve titreşimler en aza indirilmelidir. Bu tür cihazlar kötü hava şartlarına dayanabilir ve kolayca taşınabilmektedirler.
Optik Teleskoplar
Optik teleskoplar, elektromanyetik spektrumdan görünür ışık kısmını toplar. Görünür ışığı odaklar ve görüntünün oluşmasını sağlar. Bakılan nesneyi doğrudan ve büyüterek gösterme özelliğine sahiptirler. Görüntü fotoğrafı çekebilir ve sensörlerle veri toplayabilirler.
Radyo Teleskopları
Radyo teleskopları, elektromanyetik spektrumun radyo dalgaları kısmındaki dalgaları toplayarak görüntü oluşturur. Görüntü oluşturmadan önce bu dalgaları kuvvetlendirir. Çanak şeklinde görünüme sahiptirler. Radyo teleskoplarının radyodan farkı, gök cisimlerinden gelen dalgaların zayıf olmasıdır.
X Işını Teleskopları
X ışını teleskopları, elektromanyetik spektrumun X ışını dalga boyuna sahip ışınları yakalayarak görüntü oluşumunu sağlar. Bu teleskoplar, yüksek irtifa roketlerinde, balonlarda ve yapay uydularda kullanılmaktadırlar.
Kızılötesi Işını Teleskopları
Elektromanyetik spektrumda, kızılötesi ışınım yapan cisimlerin dalgalarının toplanmasını sağlayan teleskoplardır.
Gama Işını Teleskopları
Gama ışını teleskopları ölü yıldız kümelerinin ve pulsarların keşfedilmesini sağlamak amacıyla üretilmiş en yüksek güçte teleskoplardır. Evrende çok büyük uzaklıklardan görüntü alabilmektedirler.
Kırıcı (Mercekli) Teleskoplar
Bu teleskoplar uzun bir tüpe sahiptirler. Tüpün üst ucunda bir mercek, alt ucunda da bir mercek olmak üzere toplam iki adet mercek bulunmaktadır. En yaygın teleskop türüdürler. Kolay kullanıma sahiptirler ve güvenilirdirler. Diğer teleskoplara göre çok daha az bakım gerektirirler. Genellikle gezegen, çift yıldız ve Ay gözlemleri için kullanılmaktadırlar. Kaliteli görüntü sağlamaktadırlar. Ancak diğer teleskoplardan daha pahalıdırlar. Ağır ve uzundurlar. Uzun olmaları da odak açısından astronomi fotoğrafçılığına imkan vermemektedir.
Yansıtıcı (Aynalı) Teleskoplar
Bu tür teleskoplar iki aynaya sahiptirler. Bir ayna çukurdur ve ışığı toplar. Diğer ayna ise düzdür. Çukur aynadan toplanarak gelen ışığı yansıtır. Yansıtıcı teleskoplar daha az maliyetlidir. Çoğu kolaylıkla taşınabilir ve odak uzunlukları 1 metredir. Optik sapma miktarı oldukça azdır. Bu yüzden alınan görüntü parlaktır. Ay ve gezegen gözlemleri için ideal bir teleskop türüdür. Diğer türlerden daha hassas olan aynalı teleskoplar, daha çok bakıma ihtiyaç duyarlar.
Melez (Mercekli ve Aynalı) Teleskoplar
Adından da görüldüğü üzere hem ayna hem de mercek içermektedirler. Geniş bir görme alanı sunarlar. Dayanıklı, maliyetsiz ve kolayca taşınabilirdirler.
